Gmina Prochowice jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, która wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego, nie zastrzeżone dla innych jednostek. Wszystkie osoby, które na stałe zamieszkują na obszarze Gminy, z mocy ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2018 r. poz. 994, z późn. zm) - stanowią gminną wspólnotę samorządową, realizującą swoje zbiorowe cele lokalne poprzez udział w referendum, w wyborach oraz przez swe organy.
Zadania samorządu na szczeblu gminy regulują dwa artykuły: 6 i 7 w/w ustawy:
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Gmina z mocy prawa posiada osobowość prawną, i jej samodzielność podlega ochronie sądowej.
O ustroju gminy stanowi statut uchwalany przez radę.
Siedzibą organów gminy jest miasto Prochowice.
Teren gminy obejmuje 103 km2 powierzchni.
W celu wykonywania swych zadań Gmina tworzy jednostki organizacyjne. Urząd jako jedna z jednostek organizacyjnych Gminy stanowi aparat pomocniczy Burmistrza Miasta i Gminy, przy pomocy którego wykonywane są zadania:
własne gminy określone w art. 7 ustawy samorządowej
zlecone z zakresu administracji rządowej określone w art. 8 ustawy samorządowej
Zadania realizowane przy pomocy Urzędu obejmują zatem zadania związane z zaspakajaniem zbiorowych potrzeb członków wspólnoty samorządowej jak i zadania zaliczane do materialnego prawa administracyjnego, regulującego różne dziedziny działania administracji publicznej jak np. prawo budowlane, wodne, mieszkaniowe, ochrony środowiska, planowania przestrzennego, aktów stanu cywilnego itd.
Formę organizacyjno-prawną Urzędu jako jednostki budżetowej określa ustawa z 30 czerwca 2005r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2005r.Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.) a uszczegóławia rozporządzenie Ministra Finansów z 29 czerwca 2006r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy pszekształcaniu w inną formę organizacyjno-prawną. (Dz.U. Nr 116, poz. 723 z późn. zm.).
